Từ cuối tháng 12 năm ngoái tới nay, thị trường đồng vẫn luôn tăng trưởng đều đặn và ít biến động so với các thị trường tài chính nói chung trên thế giới. Nguyên nhân chính cho diễn biến giá này vẫn xuất phát từ việc các yếu tố tích cực trên thị trường đồng đang nhiều hơn so với các yếu tố tiêu cực, tuy nhiên các tin tức cơ bản không đủ bất ngờ để gây ra các biến động giá mạnh.

Kết thúc phiên giao dịch 19/4, giá đồng giảm 1,7% về 10.401 USD/tấn. Theo Trung tâm Thanh toán Bù trừ của Sở Giao dịch Hàng hoá Việt Nam (MXV), giá trị giao dịch trên MXV đạt 240 tỷ đồng, chiếm gần 60% của nhóm kim loại. Tuy vậy, mức giảm này không làm ảnh hưởng tiêu cực tới xu hướng tăng đã duy trì trong 4 tháng qua.

Cũng như bất kỳ loại hàng hóa nào, giá đồng cũng chịu ảnh hưởng mạnh bởi các yếu tố về cung cầu, và đà tăng hiện nay khiến cho các nhà đầu tư đặt ra rất nhiều câu hỏi về việc rằng liệu nguồn cung đồng thế giới có ở trong tình trạng bị thiếu hụt như những loại hàng hóa khác?

Mối lo kép từ năng lực sản xuất giảm và mức dự trữ thấp trên toàn cầu

Mỗi năm, thế giới tiêu thụ 24 triệu tấn đồng, với nguồn cung chủ yếu đến từ hai nước ở khu vực Nam Mỹ là Chile và Peru, chiếm hơn 50% tỷ trọng xuất khẩu toàn cầu.

Hiện nước sản xuất đồng lớn thứ hai thế giới là Peru, đang phải đối mặt với nguy cơ sản lượng sụt giảm. Mỏ đồng Las Bambas của nước này, chiếm 2% sản lượng toàn cầu mỗi năm, đã liên tiếp phải đình chỉ hoạt động vì phải đối mặt với các cuộc biểu tình chặn đường của người dân ở khu vực xung quanh.

Những bất ổn xã hội vẫn luôn là yếu tố làm ảnh hưởng tới khả năng sản xuất đồng của Peru, và thường những hoạt động này mang tính phong trào và sẽ mở rộng sang nhiều mỏ đồng khác. Bên cạnh mỏ đồng Las Bambas, mỏ đồng Cuajone của công ty Southern Copper vẫn chưa thể hoạt động lại sau 6 tuần đóng cửa cũng vì vấp phải sự phản đối của người dân.

Nguyên nhân sâu xa cho những căng thẳng này đến từ việc các hoạt động khai thác đồng làm ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường sống của người dân xung quanh, đồng thời các công ty khai thác mỏ cũng không cung cấp đủ việc làm cho họ. Trước tình hình này, Chính quyền Peru đã nhiều lần can thiệp nhưng đều không mang lại kết quả đáng kể nào.

Bên cạnh đó, một trong những thước đo nguồn cung quan trọng đối với thị trường đồng là số liệu tồn kho tại ba Sở Giao dịch lớn trên thế giới, bao gồm Sở Thượng Hải, Sở COMEX và Sở LME. Tính tới ngày 19/4, tổng mức tồn kho tại ba Sở này chỉ đạt khoảng 250.000 tấn, tương đương với mức tiêu thụ của thế giới trong vỏn vẹn chưa đầy 4 ngày. Đây là số liệu “đáng báo động”, phản ánh rõ nét về nguy cơ thiếu hụt nguồn cung, nhất là khi tình hình tắc nghẽn chuỗi cung ứng trên toàn cầu sẽ khiến người mua ngày càng khó tiếp cận với nguồn hàng.

Nhu cầu được kỳ vọng tăng bất chấp mọi rào cản

Ngoài các yếu tố về nguồn cung, triển vọng nhu cầu tiêu thụ cũng là một chất xúc tác rất tích cực đối với thị trường đồng. Mặc dù nhà tiêu thụ số một thế giới, Trung Quốc vẫn ở trong tình trạng đóng cửa để thực hiện mục tiêu “Không Covid”, giá đồng vẫn không ngừng tăng bởi các nhà đầu tư đều kỳ vọng vào việc Chính phủ nước này sẽ sớm kiểm soát dịch bệnh và gia tăng các biện pháp kích thích kinh tế.

Đáng chú ý, một số ngành tiêu thụ đồng lớn như xây dựng và bất động sản bị đình trệ, nhưng lĩnh vực năng lượng xanh vẫn mang lại một tia hy vọng lớn với thị trường đồng. Theo Bloomberg, Trung Quốc sẽ gia tăng công suất điện gió và năng lượng mặt trời lên mức kỷ lục trong năm 2022 nhằm đáp ứng các mục tiêu về khí hậu và cắt giảm sự phụ thuộc vào năng lượng hóa thạch.

Bên cạnh đó, đồng là nguyên liệu đầu vào quan trọng đối với mọi ngành sản xuất, nên giá đồng có xu hướng sẽ tăng trước khi giá hàng hóa tăng. Vì vậy, các nhà đầu tư vẫn coi đây là một loại tài sản “trú ẩn” tốt, bên cạnh vàng. Theo một nghiên cứu của Bloomberg, thông thường khi giá tiêu dùng tăng 1%, giá đồng đã tăng gần 18%, và vượt trội hơn tất cả các loại tài sản khác, chỉ xếp sau năng lượng, nếu xét về vai trò phòng chống lạm phát.

Cũng vì nguyên nhân này mà sức mua trên thị trường đồng sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực nếu Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất để giảm áp lực chi phí gia tăng. Tuy nhiên, các chính sách thường mất rất nhiều thời gian mới có thể mang lại tác động đáng kể, nên thị trường đồng vẫn sẽ được các nhà đầu tư tin tưởng trong ngắn hạn.

Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV)