Đồng USD liên tiếp lập đỉnh trong vòng 20 năm, giá dầu quay trở lại mức cao nhất 1 tháng đều là những tiêu đề thường bắt gặp trong giai đoạn gần đây. Thị trường tài chính biến động dữ dội, trong đó thị trường hàng hóa, cụ thể hơn là giá các mặt hàng nông sản cũng không tránh khỏi xu hướng rung lắc mạnh. Điều này đặt ra vấn đề cho không chỉ giới đầu tư mà còn đối với các doanh nghiệp chăn nuôi nội địa.

Giá các nguyên liệu làm thức ăn chăn nuôi như ngô, đậu tương hay lúa mì diễn biến khá trầm lắng trong 2 tháng qua. Tuy nhiên, với những dấu hiệu gần đây khi giá liên tục rung lắc mạnh thì lo ngại về giai đoạn đột phá có thể sẽ xảy ra.

Theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), kết thúc phiên giao dịch ngày 12/10, giá đậu tương đã ghi nhận mức bật tăng mạnh sau khi chạm mức thấp nhất kể từ cuối tháng 7. Lúa mì cũng là mặt hàng biến động mạnh mẽ khi giá quay đầu suy yếu, mất đi hoàn toàn mức nhảy vọt vào đầu tuần này. Trước hết, để có chiến lược phù hợp đối với cả nhà đầu tư và doanh nghiệp, chúng ta cần hiểu nguyên nhân của diễn biến trên.

Nguồn cung nông sản vẫn thắt chặt

Vào 23h tối ngày 12/10, Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) đã phát hành báo cáo Cung – cầu nông sản thế giới (WASDE) tháng 10. Tương tự như hầu hết các báo cáo hàng tháng trước, giá các mặt hàng nông sản cũng nhanh chóng phản ánh với các thay đổi số liệu. Giá đậu tương đã thể hiện đà tăng rõ nét nhất khi triển vọng nguồn cung thắt chặt hơn.

Nếu như tồn kho đậu tương niên vụ cũ trong báo cáo ngày 30/09 của USDA cao hơn dự kiến của thị trường đã khiến cho giá mặt hàng này suy yếu thì xu hướng giá lại đang có dấu hiệu đảo chiều sau vài phiên tăng liên tiếp gần đây. Trong báo cáo lần này, USDA đã một lần nữa hạ dự báo năng suất đậu tương niên vụ 2022/23 của Mỹ xuống còn 49,8 giạ/mẫu, thấp hơn kì vọng duy trì ở mức 50,5 giạ/mẫu của thị trường.

Hạn hán nghiêm trọng trong suốt giai đoạn phát triển của cây trồng tiếp tục gây thiệt hại đối với mùa vụ năm nay. Năng suất và sản lượng mùa vụ mới bị cắt giảm mạnh khiến tồn kho cuối niên vụ 22/23 được dự báo đạt 200 triệu giạ, mức thấp nhất trong 7 năm qua.

Ngược lại, giá lúa mì lại chịu áp lực sau báo cáo WASDE do kỳ vọng vào những điều chỉnh sắp tới. Bất chấp việc Nga cho biết đã có một vụ lúa mì bội thu với sản lượng lên tới 100 triệu tấn dù hoạt động thu hoạch còn chưa kết thúc, USDA vẫn duy trì sản lượng và xuất khẩu lúa mì của nước này ở mức 91 triệu tấn và 42 triệu tấn. Nghi ngờ về số liệu lần này đã khiến lúa mì là mặt hàng giảm mạnh nhất nhóm nông sản. Tuy nhiên, nhìn chung sản lượng lúa mì của Mỹ và Argentina niên vụ 22/23 thấp hơn nhiều so với báo cáo vẫn cho thấy triển vọng nguồn cung thắt chặt hơn.

Thời tiết vẫn là mối bận tâm hàng đầu

Hoạt động thu hoạch ngô và đậu tương Mỹ đang trong giai đoạn cao điểm nên khả năng vận chuyển trong thời gian này tới sẽ quyết định lớn đến xu hướng giá các mặt hàng. Sau đợt nắng nóng nghiêm trọng nhất vào mùa hè, độ ẩm vẫn chưa được cải thiện khiến cho mức nước sụt giảm trên con sông Mississippi, tuyến đường vận tải chính đưa hơn 60% nông sản Mỹ tới các cảng xuất khẩu. Điều này gây ra khó khăn khi các sà lan di chuyển qua đây sẽ phải cắt giảm bớt trọng tải, và khiến nguồn cung từ Mỹ ra quốc tế sẽ bị gián đoạn.

Không chỉ giai đoạn thu hoạch tại Mỹ, mùa vụ ngô và đậu tương tại 2 quốc gia Nam Mỹ đang trong quá trình gieo trồng cũng đứng trước rủi ro về thời tiết. Theo hãng tin AgRural, tiến độ gieo trồng đậu tương niên vụ 2022/23 của Brazil mới chỉ đạt khoảng 9,6% diện tích dự kiến, chậm hơn năm ngoái do thời tiết thất thường. Nếu tiến độ tiếp tục bị trì hoãn, cây trồng muộn có thể sẽ gặp rủi ro thời tiết bất lợi trong giai đoạn cuối mùa và ảnh hưởng đến năng suất.

Ngoài ra, các chuyên gia thời tiết dự báo mô hình La Nina sẽ tiếp tục xuất hiện trong năm thứ 3 liên tiếp. Đối với Argentina, nếu La Nina quay trở lại, tình hình mùa vụ lúa mì có thể còn nghiêm trọng hơn rất nhiều khi quốc gia này ngay bây giờ đã phải đối mặt với tình trạng hạn hán. Đã gần 4 tháng đồng bằng Pampas, khu vực gieo trồng chính không có mưa và mùa đông sắp tới tại Argentina được dự báo là sẽ khô hạn nhất kể từ năm 1995. Tương tự hai năm nước, sự hiện diện của La Nina sẽ hạn chế lượng mưa tại các khu vực quan trọng và Argentina có thể sẽ phải đối mặt với “đại hạn hán” từng được ghi nhận trong niên vụ 2008/09.

Giá nông sản sẽ tiếp tục rung lắc mạnh trong quý IV

Giai đoạn tới sẽ diễn ra nhiều sự kiện quan trọng ảnh hưởng tới kinh tế toàn cầu và giá nông sản cũng sẽ chịu tác động từ những thông tin về nhu cầu. Các động thái cắt giảm lãi suất của Fed sẽ quyết định đến sự tăng giá của đồng bạc xanh và các mặt hàng nông sản được niêm yết trên sở Chicago.

Vào ngày 16 tháng 10, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) sẽ diễn ra. Cuộc họp kéo dài một tuần diễn ra 5 năm một lần sẽ làm rõ chính sách “Zero Covid” sẽ được duy trì tới khi nào, liệu nhu cầu nhập khẩu nông sản có bị ảnh hưởng bởi nền kinh tế đầy thách thức hiện tại hay không.

Ngoài ra, mối căng thẳng ở Biển Đen đang một lần nữa “nóng” trở lại cũng khiến cho giá lúa mì dậy sóng. Điều này cũng gây ra những lo ngại về việc Nga sẽ không gia hạn thỏa thuận cho phép các chuyến hàng ngũ cốc từ Ukraine.

MXV cho biết, với bối cảnh nền kinh tế và các yếu tố cơ bản hiện tại, giá nông sản có thể sẽ đón nhận những đợt rung lắc mạnh trong quý IV này. Hiện tại, các mặt hàng đều đang ở mức cao sau những đợt tăng liên tiếp trong 2 năm qua. Để đảm bảo nguồn cung nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, việc chờ đợi và kỳ vọng vào xu hướng giảm mạnh vào cuối năm sẽ rất rủi ro, thay vào đó, các doanh nghiệp chăn nuôi nên tận dụng thời điểm giá điều chỉnh ngắn trong các đợt rung lắc để mua hàng.

Khánh Linh